x
x

Liječenje akutnog ustezanja od alkohola

  07.06.2022.

Sindrom ustezanja od alkohola je poznat i važan jer može imati i pogubne učinke, objavljeno je u elektronskom izdanju časopisa e-Pharmaca. Obično ga prati niz simptoma koji uobičajeno počinju 6 - 8 sati nakon prestanka ili smanjenja unosa alkohola. Blagi simptomi uključuju drhtavicu, nesanicu, slabost, znojenje, hiperrefleksiju, ubrzani rad srca, probavne simptome (mučnina i povraćanje), ali se mogu razviti i generalizirani toničko-klonički napadaji.

Liječenje akutnog ustezanja od alkohola
Rano prepoznavanje akutnog ustezanja od alkohola može prevenirati progresiju stanja do ozbiljnih komplikacija kao što su toničko-klonički napadaji i delirijum tremens.

Opisuje se i alkoholna halucinoza kod nagle apstinencije od dugotrajnog uzimanja alkohola. Simptomi uključuju iluzije i obično vidne halucinacije, no moguće su i slušne i osjetne. Bez terapije u nekih bolesnika dolazi do razvoja epileptičkih napadaja i delirijuma tremensa u kojem uz gore spomenute simptome dolazi do brze pojave smetenosti. Ozbiljni/teški delirijum tremens karakteriziraju agitacija, ekstremna hiperaktivnost autonomnog živčanog sustava uključujući povišenje tjelesne temperature, hipertenziju i profuzno znojenje. Hipertermija i trajna tahikardija su udružene s povećanom stopom mortaliteta. Prediktivni čimbenici rizika za delirijum tremens su anamnestički podaci o prethodnom delirijumu, razvoj reakcije ustezanja uz pozitivni nalaz alkohola u krvi, sistolički tlak viši od 150 mm Hg ili srčana frekvencija brža od 100, nedavni epileptički napadaji, starija dob, popratne bolesti (bolesti srca i dišnih putova, probavnih organa).

Ukoliko ne dolazi do progresije, simptomi se obično povlače nakon 24-48 sati. Međutim ako potraju, najjačeg su intenziteta 72 sata nakon prestanka uzimanja alkohola i smanjuju se unutar 5-7 dana apstinencije.

Akutno ustezanje od alkohola je važno pravovremeno dijagnosticirati ili isključiti. Rano prepoznavanje akutnog ustezanja od alkohola može prevenirati progresiju stanja do ozbiljnih komplikacija kao što su toničko-klonički napadaji i delirijum tremens.

Inicijalna ocjena stanja uključuje ocjenu vitalnih funkcija, mentalnog statusa i određivanje razine glukoze u krvi. Ne smije se zaboraviti da do naglog prekida inače kroničnog unosa alkohola može doći i zbog ozbiljne bolesti (pankreatitisa, sepse ili pneumonije) pa u takvih bolesnika treba pažljivo nadzirati i simptome ustezanja od alkohola.

Liječenje

Benzodiazepini su prva preporučena linija u liječenju akutnog ustezanja od alkohola. Oni djeluju kao središnji GABA (ɤ- aminobutirična kiselina) agonisti povećavajući frekvenciju otvaranja kanala GABA receptora. To dovodi do depresije središnjeg živčanog sustava (SŽS) čime se smanjuje primarna hiperekscitacija izazvana naglim prekidom unosa alkohola (6).

Nema jasnih dokaza koji bi jednom benzodiazepinu dali prednost pred drugim. Najčešće korišteni benzodiazepini su diazepam, lorazepam, midazolam i klordiazepoksid (u nas nije odobren).

Kod blagog do umjerenog oblika akutnog ustezanja od alkohola terapija uobičajeno počinje s 10 mg diazepama (iv/po) ili ekvivalentom drugog benzodiazepina. Cilj početnog liječenja je brza kontrola simptoma, poboljšanje djelovanja autonomnog živčanog sustava te prevencija progresije simptoma u ozbiljna i po život opasna stanja. Pravilna i adekvatna sedacija dovodi bolesnika u mirovanje, ali su bolesnici očuvane svijesti i budni. U nekih bolesnika potrebno je brzo podizanje doze kako bi se prevenirali epileptički napadaji, delirijum tremens ili potreba za mehaničkom ventilacijom. Nakon početne primjene 20 mg diazepama, kod daljnjeg nemira nakon 5-10 minuta se daje ponovno 20 mg diazepama iv. Preporučuje se ponavljanje i povećanje (dupliciranje) doze svakih 5-10 minuta do kontrole simptoma. Manji broj bolesnika može biti refraktoran na primjenu benzodiazepina pa se u tom slučaju preporučuje dodatna terapija fenobarbitonom.

Više: e-Pharmaca