Medicus 2013;22(2):133-138
Učinci plućne rehabilitacije odnose se na poboljšanje kvali-
tete života s naglaskom primarnih ciljeva rehabilitacije koji
uključuju učenje tehnika disanja, vježbanje dišnih mišića,
vježbanje donjih i gornjih ekstremiteta, edukaciju o bole-
sti, psihosocijalnu potporu, prestanak pušenja, terapiju ki-
sikom, bronhodilatatorima, antibioticima i prehrambenu
potporu (2).
Indikacija za plućnu rehabilitaciju ne temelji se samo na
stupnju težine bolesti pluća već i na dugotrajnom perzisti-
ranju simptoma, nesposobnosti za obavljanje svakodnevnih
aktivnosti i invalidnosti.
Koristi od plućne rehabilitacije vidljive su čak i kod ireverzi-
bilnih plućnih bolesti, jer velik dio invaliditeta i teškoća nije
posljedica same osnovne bolesti, već komorbiditeta koji se
često ne prepoznaju, a potencijalno su izlječivi.
Uloga plućne rehabilitacije u smanjenju stope mortaliteta
kod kronične opstruktivne plućne bolesti (KOPB) nije doka-
zana, ali je pokazan veći stupanj preživljenja kod bolesnika
kod kojih se nakon provedenog programa plućne rehabilita-
cije povećao funkcionalni kapacitet i smanjio stupanj zadu-
he (3). Također se pokazala i manja smrtnost kod bolesnika
koji su proveli plućnu rehabilitaciju odmah nakon egzacer-
bacije KOPB-a (4).
Iako je KOPB najčešća i glavna bolest koja se uključuje u pro-
gram plućne rehabilitacije, on je prikladan i za druge kro-
nične bolesti kao što su astma, bolesti torakalne stijenke,
cistična fibroza pluća, bronhiektazije, intersticijske plućne
bolesti, rak pluća, neuromuskularne bolesti, kao i za perio-
perativnu pripremu za torakalnu ili abdominalnu operaciju,
transplantaciju pluća ili resekciju plućnog parenhima.
Kriteriji isključenja iz programa podrazumijevaju promjene
koje bi ometale rehabilitacijski proces ili koje mogu prou-
zročiti rizik tijekom vježbi i treninga (npr. kognitivna dis-
funkcija, jaka plućna hipertenzija, nestabilna
angina pecto-
ris
, nedavni infarkt miokarda).
Unatoč značajnoj varijabilnosti u provođenju programa do-
kumentirana je učinkovitost plućne rehabilitacije koja se
provodi bolnički, ambulantno ili kod kuće (5).
Program nudi holistički pristup zdravstvenoj skrbi su-
radnjom unutar interdisciplinarnog tima na čelu s liječ-
nikom specijalistom pulmologom, vještim u procjeni
kardiopulmonalnog, neuromuskularnog i mišićno-ko-
štanog sustava, kao i procjeni kognitivnih funkcija.
Ostali članovi rehabilitacijskog tima su fizikalni terapeut,
respiratorni terapeut, radni terapeut, rehabilitacijska me-
dicinska sestra, socijalni radnik i psiholog. Uspješnost tima
odražava se u koordinaciji, suradnji i otvorenoj komunikaci-
ji u kojima svaki član tima mora poznavati temeljne postup-
ke koje provode ostali suradnici (6).
Djelotvornost programa ocjenjuje se prema utjecaju na
kvalitetu života bolesnika koja se procjenjuje na osno-
vi simptoma, fizičke aktivnosti i psihosocijalnog stanja.
Cilj ovog istraživanja bio je pokazati kako interdisciplinar-
ni program plućne rehabilitacije koji je provođen u našoj
ustanovi u trajanju od četiri tjedna tijekom protekle godine
utječe na:
1. stupanj izraženosti simptoma
2. parametre plućne funkcije
3. bolju toleranciju napora (dužinu hodne pruge)
4. kvalitetu života
Metode
Ispitanici
U istraživanje je bilo uključeno 122-je bolesnika s kroničnom
opstruktivnom plućnom bolesti (astma, KOPB), koji su una-
toč redovitu uzimanju preporučene terapije slabo podnosili
napore i brzo se umarali.
Karakteristike bolesnika prikazane su u tablici 1.
Postupak
Svi su provodili isti program četiri tjedna, što je uključivalo
15-20 dolazaka. Tijekom sudjelovanja u programu ispitani-
ci su nastavili uzimati svoju medikamentnu terapiju. Radi
procjene psihološkog i funkcionalnog oštećenja ispitanici
su na početku ispunjavali upitnike o stupnju težine bolesti
(CAT, engl.
COPD Assessment Test
, ACT, engl.
Asthma Con-
trol Test
), upitnik o kvaliteti života (QOL), učinili funkcio-
nalnu obradu pluća i 6-minutni test hoda (6MWT). Na os-
novi tih početnih parametara određen je program treninga
te se započelo s vježbama disanja uz opterećenje gornjih i
donjih ekstremiteta, učenjem tzv. nordijskog hoda i hoda po
134
TABLICA 1.
KARAKTERISTIKE BOLESNIKA UKLJUČENIH U STUDIJU
SVI
ASTMA
KOPB
PROSJEČNA DOB
KARAKTERISTIKE
N=122
N=43
N=79
ŽENE
56 (46%)
28 (65%)
28 (35%)
55 GOD.(ASTMA)/
64 GOD.(KOPB)
MUŠKARCI
66 (54%)
15 (35%)
51 (65%)
62 GOD.
Jalušić Glunčić T., Basara Toromanović L., Maletić O.
