x
x

Poremećaji ličnosti i interpersonalni odnosi

  27.01.2023.

Narušeni interpersonalni odnosi fundamentalna su karakteristika poremećaja ličnosti. Koliko isto može dovesti do subjektivne nelagode i problema u socijalnom funkcioniranju mogli smo vidjeti kroz pacijentov tekst Psychosis neurosis.

Poremećaji ličnosti i interpersonalni odnosi

U ovom radu je stoga predstavljen osvrt na njegove odnose s drugima kao i teorijski prikaz interpersonalnih odnosa kod određenih poremećaja ličnosti, odnosno onih čiji su se potencijalni elementi mogli prepoznati u njegovom tekstu.

Interpersonalni odnosi su esencijalna dimenzija ljudskog života. Kapacitet za ostvarivanje odnosa s drugima predstavlja puno više od pukog zasnivanja i održavanja nekog odnosa. Taj odnos bi trebao biti stabilan, pouzdan i obostrano zadovoljavajuć, a osobe u njemu doživljene kao cjelovite i „odvojene od nas“. Na to utječe puno faktora, a najvažniji je ličnost osoba u odnosu.

Smatra se da razvoj ličnosti počinje u kontekstu ranih odnosa, odnosno da odnosi s primarnim skrbnicima imaju odlučujuću ulogu u oblikovanju kasnijih odnosa određene osobe. Suvremene psihodinamske teorije pokušavaju objasniti tu složenu međuigru interpersonalnog i intrapsihičkog iskustva. Izvrsne primjere ranih zamisli relacijske prirode uma nude Donald Winnicott s izjavom: „kadgod netko nađe dojenče nađe i majčinu skrb, a bez majčine skrbi ne bi bilo dojenčeta“  kao i Herbert Sullivan s naglašavanjem uloge odnosa u oblikovanju i održavanju procesa ličnosti. Prema Atwoodu i Stolorowu psihološki fenomeni se ne mogu razumjeti odvojeno od intersubjektivnog konteksta u kojem su nastali. Svatko u interakciju s drugim unosi svoj svijet subjektivnog iskustva, a zajedno stvaraju polje koje pridonosi subjektivnom iskustvu drugoga.

Kod osoba s poremećajem ličnosti postoje pervazivni, nefleksibilni, stabilni obrasci osjećanja, ponašanja, mišljenja i interakcije s drugima s posljedično narušenim interpersonalnim odnosima. Ovaj poremećaj dugo traje i ustvari je toliko dio pacijentovog iskustva da on ne može zamisliti da bi bio drugačiji. Neki pacijenti s poremećajem ličnost stoga nisu svjesni problematičnih obrazaca svojeg ponašanja te je okolina ta koja ih potiče da potraže pomoć, a neki pak sami traže pomoć zbog specifičnijih smetnji kao što su depresija, anksioznost, panični napadaji, fobije i drugi.