x
x

Dijagnoza afektivnih poremećaja

  prof. dr. sc. Alma Mihaljević Peleš, dr.med, specijalist psihijatar
  Prof. dr. sc. Marina Šagud, dr. med., specijalist psihijatar

  18.02.2017.

Depresija je bolest koja se javlja u epizodama. Kada se depresija javi prvi put, govorimo o depresivnoj epizodi, a simptomi potrebni za postavljanje dijagnoze trebaju trajati najmanje dva tjedna.

Dijagnoza afektivnih poremećaja

Dijagnoza depresije

Sukladno suvremenoj psihijatrijskoj dijagnostici, dijagnoza depresije postavlja se temljem dogovorenih dijagnostičkih kriterija. U psihijatrijskoj praksi koriste se dvije klasifikacije bolesti: Međunarodna klasifikacija bolesti – MKB-10 i Klasifikacija američkog udruženja psihijatara DSM 5 ( Dijagnostički i statistički priručnik, 5 revizija). U našem sustavu zdravstva službeno je prihvaćena MKB-10 klasifikacija. Kriterije prema MKB-10 prikazali smo u Tablici 1.

Kriteriji za depresiju prema MKB-10

Tablica 1. Dijagnostički kriteriji za depresivnu epizodu prema MKB-10

Kriteriji za depresiju prema MKB-10

Tipični simptomi ( A-simptomi):

  1. depresivno raspoloženje
  2. gubitak interesa i zadovoljstava u uobičajenim aktivnostima
  3. smanjena životna energija

Drugi česti simptomi ( B-simptomi):

  1. poremećaj sna
  2. poremećaj apetita
  3. poremećaj koncentracije i pažnje
  4. smanjeno samopoštovanje i samopouzdanje
  5. ideje krivnje i bezvrijednosti
  6. pesimističan pogled na budućnost
  7. ideje o samoozljeđivanju ili samoubojstvu

Tjelesni simptomi koji čine tjelesni sindrom:

  1. ahedonija - gubitak interesa ili zadovoljstva u aktivnostima koje su se ranije doživljavale ugodnima
  2. nedostatak reaktivnosti na uobičajeno ugodnu okolinu i događaje
  3. rano buđenje - dva ili više sati ranije nego uobičajeno
  4. jutarnje pogoršanje depresije
  5. psihomotorna usporenost ili nemir
  6. gubitak apetita - u značajnoj mjeri
  7. gubitak na težini - min. 5% u zadnjih mjesec dana
  8. smanjenje libida

Depresivne epizode

  • Blaga depresivna epizoda ima najmanje 4 simptoma: 2 tipična + 2 druga + blaži poremećaj socijalnog funkcioniranja.
  • Umjerena depresivna epizoda ima najmanje 5 simptoma: 2 tipična + 3 druga simptoma + umjeren poremećaj socijalnog funkcioniranja.
  • Teška depresivna epizoda bez psihotičnih simptoma ima najmanje 7 simptoma: 3 tipična simptoma + najmanje 4 druga. Često je prisutna jača uznemirenost ili usporenost, a somatski sindrom je učestalo prisutan. Socijalne i radne aktivnosti osobe u teškoj depresivnoj epizodi su znatno ograničene.
  • Teška depresivna epizoda sa psihotičnim simptomima. Postoje kriteriji za tešku depresivnu epizodu bez psihotičnih simptoma uz prisutnost psihotičnih simptoma (sumanutosti, halucinacija ili depresivnog stupora)

Depresivna epizoda i depresivni poremećaj

Depresija je bolest koja se javlja u epizodama. Kada se depresija javi prvi put, govorimo o depresivnoj epizodi, a simptomi potrebni za postavljanje dijagnoze trebaju trajati najmanje dva tjedna. Za dijagnosticiranje nove depresivne epizode mora postojati vremenski period od najmanje dva mjesecabez depresivnih simptoma prije nego što se pojavi nova depresivna epizoda. Tada govorimo o ponavljajućem depresivnom poremećaju. U klasifikaciji se također navode pojmovi blaga, umjerena i teška epizoda bez psihotičnih simptoma i teška epizoda s psihotičnim simptomima. Kriteriji za pojedinu epizodu navedeni su u Tablici 1.

Depresija je bolest s tisuću lica (Jakovljević, 1998.). Zbog toga što se poremećaj može očitovati u različitim oblicima. U klasifikaciji bolesti naći ćemo ga u različitim dijagnostičkim kategorijama. Međutim u užem smislu pod depresivnom bolesti podrazumjevaju se dijagnostičke kategorije pod F 32. i F 33.  U Tablici 2 prikazat ćemo sve dijagnostičke kategorije koje podrazumjevaju kliničku prezentaciju depresivnih simptoma.

Tablica 2. Dijagnostičke kategorije, koje podrazumjevaju depresivnu kliničku sliku

F 06.3 organski poremećaj raspoloženja

F 20.4 postshizofrena depresija

F 25.1 Shizoafektivni poremećaj – depresivni tip

F 31.3 Bipolarni afektivni poremećaj – blaga ili umjerena depresivna epizoda

F 31.4 Bipolarni afektivni poremećaj – teška depresivna epizoa bez psihotičnih simptoma

F 31.5 Bipolarni afektivni poremećaj – teška depresivna epizoda s psihotičnim simptomima

F32      Depresivna epizoda

F 32.0 Blaga depresivna epizoda

F 32.1 Umjerena depresivna epizoda

F 32.2 Teška depresivna epizoda bez psihotičnih simptoma

F 32.3 Teška depresivna epizoda s psihotičnim simptomima

F 32.8 Druge depresivne epizode

F 32.9 Depresivna epizoda – neoznačena

F 33    Povratni depresivni poremećaj

F 33.0 Blagi povratni depresivni poremećaj

F 33.1 Umjeren povratni depresivni poremećaj

F 33.2 Teški povratni depresivni poremećaj bez psihotičnih simptoma

F 33.3 Teški povratni depresivni poremećaj s psihotičnim simptomima

F 33.8 Drugi povratni depresivni poremećaj

F 33.9 Povratni depresivni poremećaj – neoznačen

F 34.0 Ciklotimia- naizmjenična promjena raspoloženja

F 34.1 Distimija – kronično depresivno raspoloženje

F 34.8 Drugi stalni  poremećaj raspoloženja

F 34.9 Stalni poremećaj raspoloženja- neoznačen

F 38.0 Drugi pojedinačni poremećaji raspoloženja

F 38.1 Drugi povratni poremećaji raspoloženja

F 38.8 Drugi označeni poremećaji raspoloženja

F 39    Neoznačeni poremećaji raspoloženja

F 41.2 mješoviti anksiozni i depresivni poremećaj

F 48.0 neurastenia

F 53.0 blagi duševni poremećaj i poremećaj ponašanja u vezi s babinjama koji nisu drugamo svrstani - depresija

F 92.0 poremećaji ponašanja u vidu depresije

Objavljeno: 4. 9. 2011.

Obnovljeno: 15. 2. 2017.

Izvor: Poslijediplomski tečaj I. kategorije: Antidepresivi u kliničkoj praksi

Voditeljice:
prof. dr. sc. Alma Mihaljević - Peleš
dr.sc. Marina Šagud